Bieszczadzkie retorty
Retorta – duży stalowy piec służący do wypalania węgla drzewnego w warunkach leśnych.
Zawód węglarza przechodzi powoli do historii i być może na zdjęciach poniżej patrzymy na jedne z ostatnich retort w naszym kraju.
Potwierdzają to statystyki: 500 retort (około 50 baz wypałowych) w 2000 roku w Bieszczadach i Beskidzie Niskim, około 270 retort w 2009 roku, a na dzień dzisiejszy pozostało tylko 80 (12 baz wypałowych) i to tylko w Bieszczadach, bo w Beskidzie Niskim nie ma już retort i węglarzy.
Produkcja przemysłowa i import węgla drzewnego (np. z Ukrainy, a nawet z Chin) doprowadziły do tej sytuacji.
Węgiel drzewny jest produkowany w procesie spalania drewna przy kontrolowanym przez węglarza dopływie tlenu. Najbardziej wartościowy pozyskuje się z drewna bukowego, grabowego czy dębowego. Wykorzystuje się też drewno olszy i pozostałości zrębowe po wyrębie lasu.
Przed kilkoma wiekami węgiel wypalano w tak zwanych mielerzach (kopcach usypanych z ziemi), ale była to prymitywna metoda dająca bardzo zasiarczony produkt. Natomiast w wysokich temperaturach retorty uzyskuje się wartościowy węgiel drzewny o dużej zawartości chemicznie czystego węgla. Do wyprodukowania 145 kg węgla drzewnego potrzeba około 1 m3 drewna wsadowego.
Bieszczady od lat znane były z wypalania węgla drzewnego i dobrze by było, aby ta tradycja nie zaniknęła.
