Cerkiew w Szczawnem
Wieś Szczawne lokowana na prawie wołoskim w 1437 roku, dawna siedziba wołoskiego krajnika starostwa sanockiego. Pierwsza cerkiew w Szczawnem wzmiankowana była w 1492 roku. Obecną wzniesiono w latach 1888-1889 staraniem parafii, przez cieślę Hosjana z Płonnej. Równocześnie z cerkwią wybudowano drewnianą dzwonnicę. Pierwotnie cerkiew parafialna greckokatolicka p.w. Zaśnięcia Matki Boskiej, obecnie cerkiew prawosławna pod tym samym wezwaniem.
Cerkiew orientowana, usytuowana w oddaleniu od zabudowań mieszkalnych, w odległości ok. 200 m na północny – zachód od przejazdu kolejowego, na splantowanym, stromo opadającym zboczu zalesionego wzgórza. Otoczona kamiennym murem, w obrębie którego cmentarz. Nagrobki zlokalizowane głównie na stoku, powyżej cerkwi. Od strony zachodniej, na osi cerkwi, wolnostojąca dzwonnica, posadowiona na stoku powyżej cerkwi.
Cerkiew drewniana, na podmurówce z kamienia łamanego, konstrukcji zrębowej, szalowana pionowym deskowaniem. Trójdzielna, z sanktuarium zamkniętym trójbocznie, z zakrystią od strony południowej. Do szerszej nawy przylega od zachodu prytwor (babiniec) poprzedzony krótkim przedsionkiem, równy szerokością sanktuarium. Okna prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym, w nawie potrójne. Nawa, sanktuarium i babiniec z przedsionkiem nakryte dachem kalenicowym o jednakowej rozpiętości. Przycieś osłonięta fartuchem. Cerkiew obiegają zdwojone, profilowane gzymsy. Nad sanktuarium i nawą ośmioboczne hełmy z ślepymi latarniami, nad babińcem czworoboczna izbica nakryta dachem namiotowym z sygnaturką. Nad zakrystią dach trójpołaciowy. Wszystkie połacie dachowe pod blachą. Wewnątrz stropy deskowe, w nawie strop z fasetą. W zachodniej części babińca chór śpiewaczy.
Dzwonnica drewniana, konstrukcji słupowej, z deskowaniem pionowym. Wzniesiona na planie kwadratu, trzykondygnacyjna. Dach namiotowy zwieńczony hełmem ze ślepą latarnią, kryty blachą.
Cerkiew p.w. Zaśnięcia Bogurodzicy w Szczawnem wpisano do Rejestru Zabytków 31 stycznia 1985 pod nr A-79
Cały opis pochodzi ze strony Zespół cerkiewny w Szczawnem, gdzie można dokładnie zobaczyć rozmieszczenie elementów polichromii z 1925 roku oraz obszerną dokumentację fotograficzną.
Projekt był zrealizowany w ramach programu Dziedzictwo Cyfrowe Narodowego Instytutu Audiowizaulnego w październiku 2012r. Dokumentację fotograficzną w ramach projektu wykonał zespół powołany przez Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga pod kierownictwem Pawła Myszki.
Autorem wszystkich opracowań i rysunków jest Jarosław Giemza.
Autorami zamieszczonych fotografii są członkowie zespołu rejestrującego – Paweł Myszka, Hanna Myszka, Maciej Widzowski, Joanna Młynarska.
