Michniowiec – cerkiew

Przedstawiamy cerkiew w Michniowcu (na wschód od Czarnej, przy granicy z Ukrainą). Opis zaczerpnęliśmy z tablicy informacyjnej, jakie się ostatnio pojawiły w niektórych miejscowościach, za sprawą między innymi, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami (Oddział Bieszczadzki). Trzeba przyznać, że prezentują się bardzo dobrze.

„Najstarsza wzmianka o popie w Michniowcu pochodzi z 1557 r. Był nim Damian Mansowicz syn Lucae Lytwina. Można zatem wnioskować, że we wsi istniała już wówczas cerkiew. Niejasna jest data budowy nowej cerkwi pw. Narodzenia Bogurodzicy, stojącej do dnia dzisiejszego. Najczęściej wymienianymi datami w dokumentach jest rok 1863 lub 1868.
Świątynia jest orientowana i stoi na miejscu poprzednich. Jest drewniana , o konstrukcji zrębowej, oszalowana deskami, trójdzielna i trójkopułowa. Prezbiterium (wiwtar) zamknięte trójbocznie. Nawa na rzucie ośmioboku (unikalne rozwiązanie w Karpatach). Babiniec prostokątny z nadwieszonym nad nim chórem muzycznym wypuszczonym do nawy. Kopuła nad nawą wsparta wewnątrz na narożnych słupach, co jest raczej rzadkością w cerkwiach tego typu. Od strony północnej dobudowana zakrystia z wejściem bocznym, od zachodniej zaś kruchta z wejściem głównym. Trzecie, boczne wejście od strony południowej do nawy. Podmurówka kamienna przykryta daszkiem gontowym. Dachy sferycznych kopuł kryte blachą zwieńczone pseudolatarniami z krzyżami.

Wewnątrz zachował się ikonostas (niestety nie zobaczyliśmy, ponieważ nie dodzwoniliśmy się do osoby, która mogłaby otworzyć cerkiew), częściowo rozmontowany poprzez cofnięcie carskich wrót za ołtarz. Większość ikon została rozkradziona w latach 1951-1970, kiedy świątynia była zamknięta. Część wyposażenia znajduje się w Muzeum – Zamku w Łańcucie.

Obok cerkwi wybudowano w 1904 roku drewnianą dzwonnicę o konstrukcji zrębowo-słupowej. Wokół cerkwi istniał pierwotnie cmentarz, jednak co najmniej od połowy XIX wieku pochówki odbywały się w nowym miejscu, kilkadziesiąt metrów na południowy-wschód. Po zachodniej stronie cerkwi stoi okazały postument zwieńczony żeliwnym krzyżem. Jest to prawdopodobnie pamiątka misji duchownej, jaka miała miejsce w 1901 r. Kilka metrów przed nim stoi duży drewniany krzyż upamiętniający podobne wydarzenia z 1992 i 2002 r. Na cmentarzu zachowało się 6 krzyży nagrobnych. Charakterystyczne dla krajobrazu tego skrawka dawnej krainy lipeckiej są krzyże przydrożne. Stawiano je przed domami, na polach, przy drogach w celach wotywnych.
Starania o przekazanie wiernym (rzymsko-katolikom) dawnej cerkwi prowadził ks. Franciszek Turko. Stało się to możliwe dopiero w 1971 r. Uroczystej konsekracji kościoła dokonał 30 maja 1971 r. ks. Ignacy Tokarczuk. W 1983 r. przeprowadzono w świątyni gruntowny remont. We wrześniu 1984 r. ten sam biskup poświęcił świątynię pw. Św. Jana Chrzciciela.”

Dodamy jeszcze, jako ciekawostkę, że miejscowość Michniowiec jest jednym z najstarszych ośrodków górnictwa naftowego na świecie, kopalnie ropy naftowej istniały tu przed rokiem 1884.