Maniów – Balnica
Pewnego dnia, patrząc na mapę, postanowiliśmy przejść z Maniowa do Balnicy, gdzie przebiega część Międzynarodowej Leśnej Ścieżki Dydaktycznej Udava-Solinka.
Do Maniowa dotarliśmy autobusem, dalej wędrówka pieszo, a powrót Bieszczadzką Kolejką Leśną. Jak ktoś chciałby podjechać autem, to nie ma problemu, bo na początku trasy jest parking. Nam, to nie pasowało, bo pomysł był na powrót kolejką na Majdan, gdzie zostawiliśmy samochód.
Trasa przebiega przez piękny zakątek Nadleśnictwa Komańcza, jakim jest dolina Balnicy. Ścieżka została podzielona na przystanki, m.in. „Bobry u źródeł rzeki Osławy”, „Mieszkańcy lasów nad Górną Osławą”, „Nadpotokowe skupiska ciemiężycy zielonej”, czy „Kowalowa” kapliczka z cudownym źródełkiem” (o balnickiej kapliczce w osobnym wpisie). Jest tych przystanków, bodajże 9, zawierających informacje na temat tego terenu. /mapa: OpenStreetMap/
Podróż zakończyliśmy na stacji bieszczadzkiej kolejki w Balnicy, przybywając nawet przed odjazdem pociągu. Za trud gorącego dnia należało się piwo, zakupione oczywiście w jedynym sklepie w okolicy 🙂 (można również przenocować – Przystanek Balnica. To jedyny budynek na tzw. Strubiu przy stacji kolejki, gdzie niegdyś stała karczma i znajdowały się budynki zamieszkane m.in. przez rodziny Górnych i Stachurów.
Turyści, którzy przyjechali kolejką, trochę dziwnie patrzyli na nas, bo oni ubrani na „olejno”, złote klapki i najnowsze trendy markowych cichów, a my niekoniecznie, po dość długiej wędrówce leśną drogą. Jedna z pań zapytała: -Proszę pana, gdzie tu usiąść w tej kolejce, żeby tak nie trzęsło ?
Balnica – nieistniejąca wieś nad potokiem Balniczanka, spływającym z pasma granicznego do Osławy. Balnica powstała na prawie wołoskim, jako wieś królewska w 1549 roku. Pierwotnie miejscowość nosiła nazwę Bannica, od bani, czyli słonego źródła.
W 1921 mieszkało w Balnicy 470 osób (426 grekokatolików, 33 rzymskich katolików, 33 wyznania mojżeszowego). Przed wojną Balnica liczyła ok. 500 mieszkańców. Należała do parafii greckokatolickiej w Maniowie i do łacińskiej w Bukowsku do 1927, następnie w Komańczy, a od 1979 w Nowym Łupkowie.
Balnica, cerkiew, licencja: public domain, znalezione na www.cerkiewne.tematy.net
W głębi wsi znajdują się ślady drewniano-murowanej cerkwi pw. św. Michała Archanioła z 1856 r. wraz z przycerkiewnym cmentarzem. Po drodze kilka przydrożnych krzyży. Ponadto we wsi funkcjonował tartak i młyn.
Przy górnym krańcu dawnej wsi znajduje sie stacja Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej. Przez teren nieistniejącej wsi przebiega żółty szlak turystyczny, którym można dojść do granicy ze Słowacją. Czas przejścia od strony Woli Michowej około 1,5 godziny. Na terenie Słowacji możliwośc kontynuowania wycieczki do atrakcyjnej krajoznawczo wsi Osadne (polecamy, byliśmy – LINK).
Obecnie w dolinie balnickiej prowadzony jest w retortach wypał węgla drzewnego. Prawdziwą sensacją archeologiczną było pod koniec kwietnia 2006 roku odkopanie na terenie byłej wsi Balnica dzwonu kościelnego o średnicy ok. 1 m i wadze 635 kg. Prace konserwatorskie nad tym znaleziskiem prowadzi Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Z Balnicy pochodzi Stephen Sulyk urodzony w 1924 roku – greckokatolicki metropolita Filadelfii.
