Morochów – cerkiew

Morochów – pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1402 r. Pierwszym właścicielem był Bota, przybyły w te strony zza Karpat. Wieś rządziła się prawem wołoskim. W 1469 r. mieszkało tu 17 kmieci. Z południowej części Morochowa wyodrębniła się Morochowa Wola, późniejsze Mokre. W połowie XVI w. we wsi zjandowały sie trzy karczmy, folusz i dwa młyny.

W centrum wsi znajduje się prawosławna (dawniej greckokatolicka) cerkiew Spotkania Pańskiego, a także rzymskokatolicka kaplica filialna św. Jana z Dukli ( zobaczycie na końcu galerii).

Cerkiew Prawosławna Spotkania Pańskiego w Morochowie – pierwotna cerkiew prawosławna istniała tu już zapewne w 1429 roku. Dzieje tutejszej parafii obrządku wschodniego są bogate i burzliwe. Założona jako prawosławna, później greckokatolicka, obecnie znów prawosławna.
Po wysiedleniu ludności ukraińskiej, w latach 1946-47, sama cerkiew przez kilka lat stała opuszczona, a przez krótki okres służyła jako kościół.
Niegdyś parafia morochowska obejmowała swym zasięgiem Morochów, Mokre, Zawadkę (gdzie była cerkiew filialna), Poraż (wieś niemal czysto polską), Niebieszczany (gdzie niewielka współnota wyznawców obrządku wschodniego miała swą cerkiew; mieszkali tu również Cyganie tego wyznania) oraz przejściowo Bełchówkę i Ratnawicę.
Cerkiew pierwotnie, według pięknej miejscowej legendy, zbudowana była w górnej części Morochowa, na Witrianach. Zgodnie z legendą, podczas jej pożaru, wiatr przeniósł wyrwaną z ognia kartkę z Ewangelii na miejsce ówczesnego cmentarza. Mieszkańcy uznali to za znak i postanowili w tym miejscu zbudować nową cerkiew. Szczątki zmarłych przeniesiono z miejsca, gdzie budowano nową cerkiew, na obecny cmentarz i pochowano w zbiorowej mogile, której nadano formę kurhanu. Legenda ta nie ma niestety żadnego potwierdzenia w źródłach historycznych.

Obecna cerkiew zbudowana w 1836 r. (lub, według innych źródeł, w 1854 r.). Wewnątrz cerkwi zachowało się cenne wyposażenie zabytkowe, m.in. kompletny ikonostas (nie widzieliśmy, był kolejny remont cerkwii).
Cerkiew otacza ogrodzenie z kamienia łamanego z wkomponowaną weń kamienną bramką w kształcie arkady. Obok cerkwii dwa drewniane krzyże, upamiętniające Chrzest Rusi Kijowskiej (z 1938 i 1988 roku) oraz dzwonnica z 2000 r.
Cerkiew remontowana była m.in. w latach 1921-22, 1961-64 (wówczas m.in. pokryto blachą dach zniszczony w czasie działań wojennych ww wrześniu 1944 r. oraz zakupiono nowy dzwon). W latach 1995-96 wykonano nowy dach oraz zrekonstruowano hełmy na dachu i wieży. W latach 1999-2009 r. wykonano renowację ikonostasu.
W pobliżu cerkwii znajduje się stary cmentarz, na którym jest kilkanaście nagrobków z XIX/XX wieku.
/opis wg. tablic umieszczonych obok cerkwii/