Cerkwie / KościołyFoto 2013

Liskowate – cerkiew

Cerkiew Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Liskowatem – drewniana greckokatolicka cerkiew, wzniesiona we wsi Liskowate w miejscu wcześniejszej cerkwi, wzmiankowanej już w roku 1564. Zabytek Szlaku Architektury Drewnianej.

Cerkiew najprawdopodobniej wybudowana została w roku 1832 przez Wasyla Tomczaka z Liskowatego i Iwana Raka z Łopuszanki. O tym roku budowy świątyni świadczyć ma napis na nadprożu południowych odrzwi zawierający tę właśnie datę. Są jednak także i głosy, że obiekt jest dużo starszy, ponieważ jego konstrukcja charakterystyczna jest dla cerkwi budowanych w XVII wieku. W roku 1929 cerkiew przeszła remont, któremu towarzyszyły pewne zmiany w konstrukcji obiektu. Po powrocie wsi do Polski w roku 1951 cerkiew stała opuszczona. W latach 1953-54 greccy emigranci zamienili świątynię w magazyn nawozów sztucznych, przedzielając jej wnętrze stropem. W latach 60. (1960 lub 1965) przeprowadzono remont cerkwi, który jednak nie został ukończony z powodu braku pełnej dokumentacji historycznej. Nie zostały odtworzone galeria i ażurowy dach otaczające niegdyś kaplicę nad babińcem oraz strop tejże kaplicy. Nawozy sztuczne przechowywano tu jeszcze do roku 1973. Rok później cerkiew została przekazana kościołowi rzymskokatolickiemu i służyła jako kościół filialny parafii w Krościenku. Od kilku lat cerkiew nie jest użytkowana i niszczeje.


Większy widok mapy

Cerkiew w Liskowatem jest jedną z zaledwie trzech ocalałych cerkwi typu bojkowskiego w Polsce. Jest świątynią orientowaną, trójdzielną o konstrukcji zrębowej. Przy prezbiterium wybudowane dwie prostokątne zakrystie. Nawa jest szersza niż pozostałe części. Nad babińcem znajdowała się odrębna kaplica pw. św. Dymitra, co stanowiło niebywale rzadkie rozwiązanie i świadczy o unikatowym charakterze cerkwi. Wokół kaplicy znajdowała się galeryjka, z której do dnia dzisiejszego pozostało jedynie kilka wystających z bryły budowli belek. Dachy są pokryte gontem. Nad babińcem i nawą okapowe, nad prezbiterium dwuspadowy. Poniżej wokół cerkwi przebiega mocno zniszczony, wsparty na belkach zrębu, daszek okapowy.

W świątyni nie zachowały się elementy pierwotnego wyposażenia. Dział Sztuki Cerkiewnej Muzeum Zamku w Łańcucie posiada jedynie XVII-wieczne ikony pochodzące z poprzedniej cerkwi.

Wejście na teren cerkwi prowadzi przez XIX-wieczną murowaną, parawanową dzwonnicę – bramę. Powyżej cerkwi mieści się cmentarz z kilkoma zachowanymi nagrobkami. Do 1951 otoczony był niskim murkiem. /Wikipedia/

W lutym 2014 r. Oddział Bieszczadzki TONZ przejął od Skarbu Państwa cerkiew w Liskowatem z myślą o jej remoncie i konserwacji. Po latach zaniedbań i dewastacji obiekt znajduje się w stanie katastrofy budowlanej. Remont ma być powiązany z przywróceniem jej pierwotnego wyglądu. Nowi właściciele cerkwi apelują do osób posiadających zdjęcia tego obiektu sprzed 1960 r. o ich udostępnienie oraz o pomoc finansową.

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.